Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Soy Kütüğü

Bu zamana kadar Atatürk'ün soy kütüğü hakkında bir kaç tane araştırma yapılmış. Bunların bazıları belli yerlere kadar ulaşabilmiş, fakat bu yapılan araştırmalar belli bir belgeye dayandırılamamış. Mustafa Kemal Atatürk tarihi önemli bir şahsiyet olmasından dolayı ailesinin nereden geldiği önemli bir husustur. Bundan dolayı tarihi süreç içersin de araştırılması gerekiyor. Bunun yanında yıllar içinde Mustafa Kemal Atatürk'ün soy kütüğü bilinmezliği üzerinden bazı gruplar şahsiyetine ve ailesine bir çok iftiralarda bulunmuştur. Devletin onca kurumunun olaması, devlet arşivlerinin, askeri arşivlerin ve Atatürk Araştırma Merkezlerinin bulunmasına rağmen bu yapılan saldırılara ve bu bilinmeze karşı belgeli bir araştırma ne yazık ki bu güne kadar yapılamamıştır. Bu kitapta ilk defa Osmanlı Devleti arşivlerinden bulunan belgeler ile bu karanlıkta kalan bir çok konu ortaya çıkarılmıştır.

Tarihi süreç içersin de bir şahsiyetin soy kütüğünün araştırılması, o kişinin artık tarihe mal olduktan sonra gerçekleşen bir aşamadır. Fakat Atatürk kendi soyunun ve babası Ali Rıza Efendinin araştırılmasını istiyor. O zaman ki yapılan araştırma çok yüzeysel kalıyor ve bazı yanlışlıklarla birlikte geliyor. Bunun tabi bazı sıkıntıları da o dönemde mevcut olaması. Selanik o dönemde Yunanlılar tarafından işgal edilmesi sonucu bütün Osmanlı Belgeleri o tarafta kalmış. Mübadele ile getirilen belgelerinde tasnif edilmemesi de bu araştırmayı zorlaştırmış. Yeteri kadar da araştırılmaması da buna etken olmuş. Atatürk daha sonra kendi akrabası olan Nafia (Bayındırlık) Vekili Süleyman Sırrı ile annesi Zübeyde Hanım tarafının soy kütüğünü araştırmıştır. Bu araştırma sonucu belli bir aşama kaydetmiş ve bazı belgeler anne tarafının ortaya çıkmıştır. Atatürk o dönemde kendi kuzenlerinden haberdar ve onlar ile irtibat halindedir. Daha sonra bir kaç araştırma yapılsa da bunlar belgeleri tam olarak ortaya çıkaramamış ve Atatürk'ün Anne ve Baba soy kütükleri tam aydınlatılamamış.

Mustafa Kemal Atatürk'ün soyu Fatih Sultan Mehmet zamanına kadar dayanmaktadır. Fatih Sultan Mehmet 1466'da Karamanoğullarını ortadan kaldırarak buradaki yörükleri Rumeliye iskan edilenlerde olan ailesi Konya- Karaman çevresindendir. Rumeli de bu bölgede yaşayanlara da Konyalı manasına gelen Konyar demişlerdir. Konya- Karaman çevresinde bulunan Türk grubu ise Kızıl Oğuzlardır. Kızıl Oğuzlar Selçuklu zamanında Anadolu'ya akın eden ilk Türk grupları arasında bulunan bir Türk Boyudur.  Selçuklu zamanında mevcudiyetlerini devam ettirmiş daha sonrada Beylikler ve Osmanlı Devleti döneminde de Tokat, Amasya, Konya, Karaman, Ankara, Aydın gibi bölgelerde yaşamaya devam etmişlerdir. Daha sonra Rumeliye zorunlu iskan politikası ile Rumeli de belli bölgelere yerleştirilmiştir. Kitapta daha detaylı şekilde her safhası anlatılmaktadır.

Bulunan belgelere göre Atatürk'ün baba soyu Mevlevi Şehlerine dayanmaktadır. Rumeli de açılan Mevlevi Dergahının Şeyhi Atatürk'ün baba soyunu oluşturmaktadır. Bir kaç nesil boyunca bu dergahın yönetimi ailede kalmış. Ali Rıza Efendi bu soydan gelip askerlik, çeşitli görevlerde memurluk yaptıktan sonra ticarete atılmış. İlk olarak kereste ticareti yaparak buradan iyi kar elde etse de buraya dadanan çetelerin sonucunda zarara uğramıştır. Daha sonra tuz işine girmiş fakat orada da şansızlıklar yakasını bırakmamış. Bu durumdan çok üzülen Ali Rıza Efendi bir süre sonra vefat etmiştir. 

Atatürk'ün Anne soyu Selanikli Nakibzadeler'e dayanmaktadır. Baba soyuna göre daha varlıklı olan Zübeyde hanımın ailesinin Selanik çevresinde çeşitli çiftlikleri ve ticaret ile uğraşan akrabaları bulunmaktadır. Babası vefat etmesinden sonra zaten bilindiği üzere geçim sıkıntı çeken aile Zübeyde Hanım'ın kardeşinin çiftliğine giderek bir süre orada kalıyorlar. Bulunan belgeler ışığında Zübeyde Hanım'ın devlete başvurusu sonucunda aileye Ali Rıza Efendinin emekli maaşından bir miktar para bağlanıyor. Burada yazılan aile bireylerinin bilgilerine dayanarak Mustafa Kemal Atatürk'ün doğum tarihide farklı olduğu anlaşılıyor.

Kitap Atatürk ve tarih adına yapılmış önemli bir eser. Her yönü ile araştırılmış ve belgeleri bulunarak sunulmuş. Kitap içersin de çok tekrar bulunsa da bu kadar önemli bir kitap için göz ardı edilebileceğini düşünüyorum. Kitabın yazarı Mehmet Ali Öz kitabı kendi imkanları ile bastırdığı için dağıtım sıkıntısı olabileceği için her yerde bulunmayabilir. Şuan bazı internet kitapçılarında kitap mevcut bulunmaktadır.